مجله فرهنگی تبلیغی سفیر هدایت

پاسخ اجمالی:

با مراجعه به تاریخ روشن مى شود که در موارد گوناگونى این دو فرقه شبیه یکدیگرند. مانند خوارج آراى شاذ و خلاف مشهور دارند، معتقدند مى توان دار الاسلام را در صورتى که ساکنان آن مرتکب گناه کبیره شوند، دار الحرب نامید، در سخت گیرى در دین و جمود و تحجّر در فهم آن شبیه آنانند، همچون خوارج اهل اسلام را مى کشند و بت پرستان را رها مى کنند و آیاتى را که در شأن کفار نازل گشته بر مؤمنین حمل مى کنند.

پاسخ تفصیلی:

با مراجعه به تاریخ خوارج و بررسى حالات آنان روشن مى شود که در موارد گوناگونى این دو فرقه شبیه یکدیگرند، که به برخى از آن ها اشاره مى کنیم:
1 ـ همان گونه که خوارج آراى شاذ و خلاف مشهور داشتند؛ مثل قول به این که مرتکب گناه کبیره کافر است، وهّابیان نیز چنینند.
2 ـ خوارج معتقدند مى توان دار الاسلام را در صورتى که ساکنان آن مرتکب گناه کبیره شوند، دار الحرب نامید. وهابیان نیز این گونه اند.
3 ـ در سخت گیرى در دین و جمود و تحجّر در فهم آن شبیه هم بودند; خوارج به کلمه «لا حکم إلاّ لله» تمسک کرده و امام على(علیه السلام) را از حکم خلع کردند، وهابیان نیز با ملاحظه برخى از آیات و عدم توجّه به بقیه، حکم به تکفیر مسلمین نمودند.
4 ـ همان گونه که خوارج از دین خارج شدند، وهابیان نیز با اعتقادات خرافى و باطل از دین خارج شدند. لذا در صحیح بخارى حدیثى آمده است که بر آنان قابل انطباق است:
بخارى به سند خود از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند که فرمود: «مردانى ازطرف مشرق زمین خروج مى کنند، آنان قرآن مى خوانند، ولى از گلوى آنان تجاوز نمى کند، از دین خارج مى شوند؛ همان گونه که تیر از کمان خارج مى شود. علامت آنان تراشیدن سر است»(1).
قسطلانى در ارشاد السارى(2) در شرح این حدیث مى گوید: « من قبل المشرق» یعنى از طرف شرق مدینه؛ مثل نجد و مانند آن.
مى دانیم که نجد مرکز وهابیان و موطن اصلى آنان بود که از آنجا به دیگر شهرها منتشر شدند. و همچنین تراشیدن موى سر و بلند گذاشتن ریش از شعارها و نشانه هاى آنان است.
5 ـ در احادیث در وصف خوارج مى خوانیم: «آنان اهل اسلام را مى کشند و بت پرستان را رها مى کنند»(3). این عمل عیناً در وهابیان مشاهده مى شود.
6 ـ عبدالله بن عمر در وصف خوارج مى گوید: «اینان آیاتى را که در شأن کفار نازل گشته مى گرفتند و بر مؤمنین حمل مى نمودند». این عمل در وهابیان نیز وجود دارد.(4)